Czym jest hirudoterapia?

Hirudoterapia – czyli inaczej terapia pijawkami jest procedurą medyczną, w której efekt leczniczy osiąga się za pomocą zabiegów z użyciem żywych europejskich pijawek leczniczych (Hirudo sp.) przystawianych do ciała pacjenta. Hirudoterapia ma status procedury medycznej zarówno w Polsce jak i w Europie (w Polsce ma nr 99.991 w Spisie Procedur Medycznych ICD-9).

Wszystkie używane podczas zabiegów medycznych Europejskie pijawki lecznicze, pochodzą wyłącznie z certyfikowanych hodowli gdzie są rozmnażane i karmione w izolowanych od środowiska naturalnego warunkach kontrolowanych przez Państwową Inspekcję Weterynaryjną (certyfikaty do wglądu w Poradni). Dzięki temu eliminowane jest zagrożenie przeniesienia zarówno chorób odzwierzęcych jak i chorób pochodzenia ludzkiego takich jak HIV czy WZW (których niebezpieczeństwo coraz częściej niosą pijawki z niepewnych źródeł pochodzenia). Pijawki w zabiegach medycznych są wykorzystywane tylko jeden raz (następnie są utylizowane).

Zabiegi dokonywane są zgodnie z obowiązującymi w NZOZ „Poradnia przy Konopnickiej” procedurami, przez wykwalifikowanych hirudoterpeutów, dzięki temu zapewnione jest odpowiednie bezpieczeństwo pacjentów.

W Europie najczęściej stosuje się następujące gatunki pijawek leczniczych: Hirudo verbana (najbardziej popularna), Hirudo orientalis oraz Hirudo medicinalis – ta ostatnia ze względu na częściową ochronę jest stosunkowo rzadko wykorzystywana w praktyce. Jeszcze do niedawna wszystkie wymienione gatunki były uważane za pijawkę lekarską (Hirudo medicinalis) – rzutowały na to identyczne własności lecznicze i bardzo niska zmienność genetyczną pomiędzy wymienionymi gatunkami (poniżej 2%). Dopiero na początku XXI wieku w pełni rozróżniono poszczególne gatunki i utworzono dla nich wspólną nazwę Europejskiej pijawki leczniczej.

Wskazania do hirudoterapii?

Nie ma na świecie jednoznacznej listy wskazań do stosowania w hirudoterapii. Przyjmuje się, że jest to metoda wspomagająca inne terapie lub łagodząca objawy chorobowe. W ślinie pijawek leczniczych zidentyfikowano bardzo wiele, silnie działających związków leczniczych.

Najważniejsze z nich to związki:

  • przeciwzakrzepowe,
  • antyagregacyjne,
  • fibrynolityczne,
  • przeciwobrzękowe,
  • znieczulające,
  • przeciwzapalne.

To właśnie te związki wprowadzane przez pijawkę do organizmu pacjenta podczas zabiegu są głównym powodem ich leczniczych właściwości, a nie jak się kiedyś uważało – wypijanie przez pijawki tzw. „chorej krwi”.

Najważniejsze ze wskazań, realizowane w naszej placówce, w których zabiegi pijawkami mogą przynieść korzyści:

• choroby układu naczyniowego

  • żylaki kończyn dolnych,
  • pajączki,
  • migrena,
  • nadciśnienie tętnicze,
  • owrzodzenia troficzne,
  • zastój w naczyniach limfatycznych

• choroby układu ruchu

  • choroba reumatyczna,
  • stany zapalne stawów lub ścięgien (np. łokieć tenisisty),
  • zwyrodnienia stawów,
  • przykurcze w zakresie kończyn i szyi,
  • krwiaki i obrzęki pourazowe

• choroby neurologiczne

  • neuralgie
  • nerw twarzowy, trójdzielny, kulszowy

• choroby ginekologiczne

  • zapalenie przydatków,
  • zespół bolesnego miesiączkowania,
  • łagodzenie objawów menopauzy

• choroby dermatologiczne

  • półpasiec,
  • zapalenie skóry i tkanki podskórnej w wielu chorobach,
  • krwiaki podskórne i blizny skórne

• choroby przewodu pokarmowego

  • przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy,
  • hemoroidy

• choroby urologiczne

  • zapalenie pęcherza moczowego,
  • naczyniopochodne zaburzenia potencji

• choroby układu oddechowego

  • przewlekłe zapalenie oskrzeli

• choroby otolaryngologiczne

  • ostre i chroniczne zapalenie ucha,
  • stany zapalne zatok

• oftalmologia

  • proces zapalny dróg naczyniowych oka,
  • krwiaki pourazowe gałki ocznej

• kosmetologia

  • profilaktyczna kuracja kompleksowa,
  • upiększanie ciała i hamowanie procesów starzenia skóry

Lista wskazań jest oczywiście znacznie szersza ale za każdym razem ostateczne wskazania określa hirudoterapeuta. W Poradni PpK każdy przypadek budzący jakiekolwiek wątpliwości jest na miejscu konsultowany z lekarzem.

Jakie są przeciwwskazania do hirudoterapii?

Podobnie jak ustalenie wskazań do hirudoterapii, również ustalenie przeciwwskazań do niej jest bardzo trudne i bardzo często uzależnione od specyfiki danego przypadku chorobowego. Powszechnie przyjmuje się jednak, że najważniejszymi przeciwwskazaniami są;
  • stan po zakrzepowym zapaleniu żył głębokich i powierzchniowych,
  • zakrzepowe zapalenie żył głębokich i powierzchniowych,
  • hemofilia i inne skazy (naczyniowe, płytkowe, osoczowe),
  • czynne choroby nowotworowe,
  • anemia,
  • stany po krwawieniach z górnego odcinka przewodu pokarmowego,
  • ciężkie infekcje,
  • silne alergie (gdyż sygnalizują niebezpieczeństwo uczulenia na związki ślinowe pijawek),
  • ciąża,
  • pierwszy i drugi dzień miesiączki,
  • zaburzenia w gojeniu się ran,
  • chorzy nieprzytomni,
  • choroby psychiczne,
  • blizny keloidowe.
W Poradni PpK każdy przypadek budzący jakiekolwiek wątpliwości jest na miejscu konsultowany z lekarzem.

Co to jest wizyta wstępna?

  • Jest to pierwsze spotkanie z hirudoterapeutą, które odbywa się w Poradni przy Konopnickiej (PpK) w Piastowie.
  • Podczas wizyty pacjent jest kwalifikowany do zabiegów terapii pijawkami (ustalane są przeciwwskazania i wskazania a w przypadkach szczególnie trudnych pacjent jest od razu konsultowany przez lekarza).
  • Następnie są określane główne wskazania, dla których będą zaplanowane odpowiednie zabiegi.
  • Podczas wizyty wstępnej jest zakładana pacjentowi dokumentacja medyczna.

Uwaga: Pacjent na wizytę wstępną powinien zabrać ze sobą ostatnie wyniki badania krwi (morfologia i czynniki krzepnięcia: APTT, INR – nie starsze niż około 2 tygodnie), oraz dokumentację dotyczącą innych schorzeń – jeżeli taką posiada.

(W przypadku braku badań krwi – pacjent może je wykonać w określone dni na miejscu w Poradni).

  • Pacjent jest informowany o zaplanowanym przebiegu terapii i instruowany jak przygotować się do zabiegu/-ów.
  • Na zakończenie jest ustalany z pacjentem termin pierwszego zabiegu.
  • W przypadku gdy pacjent jest odpowiednio przygotowany i spełnia warunki określone przez hirudoterapeutę możliwe jest wykonanie pierwszego zabiegu.

Jak należy przygotować się do zabiegu?

  • Dzień przed planowanym zabiegiem nie należy spożywać alkoholu, nie jeść ostrych potraw.
  • Nie stosować kosmetyków (szczególnie kolorowych).
  • W dniu zabiegu nie smarować miejsca do zabiegu maściami i nie myć się perfumowanym mydłem ponieważ pijawki nie lubią obcych/nienaturalnych zapachów (należy stosować mydło bezzapachowe).
  • Należy zadbać aby ciało było ciepłe – ułatwi to żerowanie pijawce.
  • Należy pić dużo wody.
  • W trakcie zabiegu, szczególnie przez pierwsze 10 – 15 minut może być odczuwalne uczucie delikatnego bólu i swędzenia. Objawy te zanikają w miarę jak zaczynają działać związki znieczulające wprowadzane do organizmu wraz ze śliną pijawki. Dalsza część zabiegu jest całkowicie bezbolesna.
  • Wszystkie wątpliwości wyjaśniać z terapeutą prowadzącym zabieg.
  • Wskazane jest by pacjent, dzień przed planowanym zabiegiem, wziął jedną tabletkę leku przeciwalergicznego dostępnego bez recepty.

Postępowanie po zabiegu

  • Uwaga! W miejscach po zabiegu nie wolno robić okładów z octu i sody !!!
  • Każdy pacjent decydujący się na terapię pijawkami powinien pamiętać, że w miejscu żerowania pijawki pozostaje niewielki ślad na skórze
  • Po zabiegu może wystąpić zaczerwienienie skóry, opuchnięcie, pieczenie i swędzenie wokół rany, które ustępujące po kilku dniach. Taki stan można złagodzić przez zastosowanie maści zapobiegającej swędzeniu np. Fenistil żel, maść arnikowa,żel aloesowy, puder na mentolu
  • W przypadku powiększenia się węzłów chłonnych (samoistnie znikną po kilku dniach) można zastosować lek przeciwzapalny np. Naproxen (tabletki).
  • Pacjent po zabiegu może odczuwać senność lub pobudzenie (w zależności od predyspozycji osobniczych).
  • Po zabiegu przez dobę nie należy wykonywać ciężkich prac i ograniczyć ruchliwość.
  • Po zabiegu przez dobę nie należy brać gorących kąpieli.
  • Dodatkowo przez dobę po zabiegu należy unikać picia gorących płynów i alkoholu.
  • Przez pierwszą dobę nie należy usuwać opatrunku założonego po zabiegu. W przypadku przesiąknięcia opatrunku, pacjent nie powinien zdejmować opatrunku bezpośrednio stykającego się z raną, natomiast powinien zdjąć zewnętrzne warstwy przesiąkniętego opatrunku i na ich miejsce nałożyć nową warstwę opatrunku.
  • Do dezynfekcji ran najlepiej stosować Octenisept w sprayu i jałowe gaziki.
  • W przypadku wystąpienia uczulenia po zabiegu zażyć wapno (Calcium C), Zyrtec lub Allertec
  • Ran nie wolno rozdrapywać, starać się ich nie dotykać bo może wdać się infekcja!!!
  • W przypadku przedłużającego się krwawienia można przyjąć:
    • 1 tabletkę Cyclonamine w postaci tabletek dostępnych na receptę. Lek ten skróci czas krwawienia z ranek po pijawkach;
    • Emofix, preparat przeznaczony do powstrzymywania i zapobiegania krwawień ze skóry (może być zastosowany bezpośrednio na krwawiące miejsca).
Iconic One Theme | Powered by Wordpress